Zaburzenia osobowości cz. I | ENSO terapia bez stereotypów

Czym są zaburzenia osobowości?

Cierpisz z powodu braku bliskich i trwałych relacji? Z trudnością kontrolujesz emocje? Bez wyraźnego powodu czujesz rozdrażnienie, złość lub lęk? Leczysz depresję, ale ona wraca jak tylko przestajesz brać leki? Jesteś podatny na uzależnienia? Cierpisz na zaburzenia odżywiania?

To tylko niektóre z najczęściej występujących objawów tzw. zaburzeń osobowości.

Czym są zaburzenia osobowości?

To zbiór utrwalonych nieadaptacyjnych wzorców postrzegania świata i ludzi. Są one na tyle głęboko zakorzenione w naszej osobowości, że nie pozwalają na tworzenie zdrowych trwałych relacji społecznych, zarówno w sferze osobistej, jak i zawodowej. Osoby zmagające się z tymi zaburzeniami najczęściej czują się osamotnione i nieprzystosowane. Wykazują się one wyraźnie dysharmonijnymi postawami i zachowaniami w zakresie postrzegania, myślenia, uczuciowości, pobudliwości, kontroli popędów oraz stylów związków z innymi ludźmi. Wzorce te są całościowe i wyraźnie niedostosowane do zróżnicowanych sytuacji osobistych i społecznych.

Wprawdzie pełną diagnostykę zaburzeń osobowości wykonuje się wyłącznie u osób dorosłych, to pewne symptomy nieprawidłowo kształtującej się osobowości można zauważyć już w okresie młodzieńczym, a nawet w dzieciństwie. Zaburzenia osobowości prowadzą do wyraźnie złego samopoczucia, które jest bezpośrednią przyczyną sięgania po pomoc psychoterapeutyczną.

Typy zaburzeń osobowości

1. Osobowość paranoiczna

– podejrzliwość i brak zaufania wobec innych osób, np. nieuzasadnione podejrzenia współmałżonka/partnera o niewierność,

– długotrwałe i nieadekwatne do rzeczywistości przeżywanie doznanych przykrości, np. lekceważenia,

– nadmierna wrażliwość na niepowodzenia i odrzucenie,

– postawa ksobna: przecenianie własnej ważności, odnoszenie wszystkiego, co się dzieje do siebie,

– postrzeganie motywów innych ludzi jako wrogich,

– sztywna postawa wobec własnych praw powiązana z gotowością podjęcia walki w celu ich ochrony.

2. Osobowość schizoidalna

– wycofanie z relacji społecznych,

– „płaskie” przeżywanie emocji w relacjach interpersonalnych: ograniczona zdolność do ekspresji emocji zarówno pozytywnych (bliskość, miłość) jak i negatywnych (złość, gniew),

– brak zainteresowania innymi ludźmi i nawiązywaniem relacji, również seksualnych,

– pochłonięcie fantazjowaniem i introspekcją, co jest często większym źródłem przyjemności niż realne działania w rzeczywistości,

– niewrażliwość na obowiązujące normy społeczne.

3. Osobowość dyssocjalna (antyspołeczna, psychopatyczna)

– nieliczenie się z wartościami i uczuciami innych,

– nadmierna wrażliwość i niska tolerancja na frustrację prowadzące do zachowań agresywnych i gwałtownych,

– lekceważenie obowiązujących zasad i norm społecznych, często również obowiązującego prawa,

– brak zdolności do przeżywania poczucia winy, za to, skłonność do obwiniania innych ludzi za swoje niepowodzenia,

– ryzykowne zachowania, np. uprawianie ekstremalnych sportów, nadużywanie substancji psychoaktywnych.

4. Osobowość chwiejna emocjonalnie

– znaczna niestabilność emocjonalna,

– skłonność do działań impulsywnych i gwałtownych przy równoczesnym nieliczeniu się z konsekwencjami

Typ impulsywny:

– gwałtowne wybuchy gniewu,

– nadwrażliwość na krytykę,

– ograniczone zdolności do samokontroli

Typ borderline:

– dominujący w relacjach lęk przed odrzuceniem prowadzący do gorączkowych i rozpaczliwych działań w celu uniknięcia odrzucenia,

– niestabilne relacje interpersonalne: szybkie i łatwe przechodzenie od idealizacji do dewaluacji partnera,

– poczucie pustki wewnętrznej,

– zaburzenia tożsamości,

– trudności w kontrolowaniu impulsów, często pod postacią impulsywnych zachowań seksualnych lub nadużywania substancji psychoaktywnych,

– zachowania autoagresywne, np. samookaleczenia, próby samobójcze,

– brak stabilności emocjonalnej, zwłaszcza w zakresie złości i gniewu, których przeżywanie może być bardzo gwałtowne.

5. Osobowość histrioniczna

– nadmierna emocjonalność: dramatyzowanie, teatralność

– ciągłe poszukiwanie uwagi,

– wysoka sugestywność: łatwe uleganie wpływom innych ludzi,

– głównie kobiety, skupione na nadmiernym podkreślaniu własnej atrakcyjności fizycznej: zwracają uwagę uwodzicielskim niestosownym zachowaniem i strojem,

– stosują manipulacje w relacjach interpersonalnych, stale skupione na uzyskiwaniu potwierdzenia własnej wartości i ważności.

6. Osobowość anankastyczna

– perfekcjoniści w każdym aspekcie życia, nadmiernie sumienni i skrupulatni, skoncentrowani na szczegółach, co często przeszkadza im w efektywnym działaniu,

– wykazują tendencję do kontroli w relacjach interpersonalnych kosztem elastyczności i otwartości; dlatego trudno jest im czerpać przyjemność z obcowania z ludźmi,

– pedantyczni, z tendencją do nadmiernego podporządkowania się konwenansom społecznym,

– skarżą się na częste występowanie trudnych do skontrolowania uporczywych myśli i impulsów.

7. Osobowość unikająca (lękliwa)

– występowanie licznych zahamowań społecznych: stany napięcia i niepokoju, uczucie nieprzystosowania, braku atrakcyjności i niższości,

– niechęć do wchodzenia w bliższe relacje i związki w obawie przed byciem krytykowanym lub odrzuconym

8. Osobowość zależna

– nadmierna potrzeba opieki ze strony innych prowadząca do uległości oraz doświadczania silnych lęków separacyjnych,

– podporządkowywanie własnych potrzeb potrzebom innych,

– wchodzenie w sytuacje, w których zachęcają innych ludzi do podejmowania decyzji i odpowiedzialności za nie, przy jednoczesnym poczuciu bezradności, niekompetencji i bezsilności.

Kiedy podejrzewać u siebie lub u kogoś zaburzenia osobowości?

Występowanie zaburzeń osobowości wiąże się z określonym zestawem symptomów, które razem stanowią pewne wzorce zachowania. Ich efektem jest poczucie cierpienia spowodowane przymusem ich powtarzania w różnych sferach życia. Jeśli więc czujemy, że nie radzimy sobie z emocjami albo odczuwamy problemy mentalne czy nierozwiązane konflikty wewnętrzne, które czujemy, że pozostają poza naszą kontrolą, dobrze jest poszukać pomocy profesjonalnej.

Czy zaburzenia osobowości da się wyleczyć?

Tak, tak i jeszcze raz tak.

Trzeba tylko znaleźć dobrego psychoterapeutę, który się w nich specjalizuje. Zawsze warto dokładnie poszukać i dopytać o przygotowanie specjalisty w tej dziedzinie. Zazwyczaj jest to leczenie dosyć długotrwałe, bo, pamiętajmy, że celem jest zmiana utrwalonych wzorców obecnych w naszej osobowości „od zawsze”.

Najpierw odbywają się sesje konsultacyjne, podczas których psychoterapeuta zbiera potrzebne mu do diagnozy informacje. Po odbyciu ok. 3-5 konsultacji, specjalista i pacjent ustalają cele terapeutyczne i rozpoczyna się właściwy proces terapeutyczny. Po to, aby mógł się on toczyć i aby można było obserwować postępy, konieczna jest regularność spotkań z psychoterapeutą, zazwyczaj z częstotliwością 1 lub 2 sesji w tygodniu w zależności od nurtu psychoterapeutycznego.

W centrum ENSO pracują doświadczone specjalistki zajmujące się diagnozą i leczeniem zaburzeń osobowości.

We Wrocławiu:

Joanna Jadaś

https://www.znanylekarz.pl/joanna-jadas/psycholog-psychoterapeuta/wroclaw

Anna Łężna-Murczkiewicz

https://www.znanylekarz.pl/anna-lezna-murczkiewicz/psycholog-psychoterapeuta/wroclaw

Sandra Nałęcz-Socha

https://www.znanylekarz.pl/sandra-nalecz-socha/psycholog-psychoterapeuta/wroclaw

Dominika Pliszek

https://www.znanylekarz.pl/dominika-pliszek/psychoterapeuta/wroclaw

Tel. 797 504 598

E-mail: biuro.wroclaw@enso-terapia.pl