Najnowsze badania potwierdzają istotną rolę genów w rozwoju wielu chorób. Dotyczy to zarówno schorzeń somatycznych, jak i zaburzeń o podłożu psychicznym. Wyjaśniamy, czy skłonność do uzależnień również może mieć podłoże genetyczne.
Geny a uzależnienia
Uzależnienie jest chorobą objawiającą się przymusem przyjmowania określonej substancji bądź powtarzania pewnych zachowań. Wiąże się ze zmianami w obrębie systemu nerwowego, w szczególności jego części nazywanej układem nagrody. Odpowiedzialny jest on za odczuwanie przyjemności po wykonaniu określonych działań. Do wystąpienia choroby przyczyniają się czynniki psychologiczne, w szczególności stres i trudne sytuacje życiowe, oraz społeczne, np. presja otoczenia. Badania naukowe potwierdzają również istotną rolę genów w rozwoju uzależnień. Wpływ czynników genetycznych na wystąpienie choroby szacuje się na 50-60%, natomiast pozostałe 40-50% przypisywane jest warunkom środowiskowym1.
Czy uzależnienie jest dziedziczne?
Jeżeli w Twojej rodzinie wystąpiły przypadki choroby alkoholowej lub innych uzależnień, możesz wykazywać większe skłonności do nałogów. Predyspozycje genetyczne nie są jednak równoznaczne z rozwojem choroby, na który wpływ na wiele czynników. Mogą natomiast wyczulić Cię na pierwsze symptomy problemu, takie jak zwiększona częstotliwość sięgania po używki. Kiedy je zaobserwujesz, warto skorzystać z konsultacji psychologicznej, podczas której specjalista doradzi Ci, co robić, aby zapobiec rozwojowi uzależnienia.
Wsparcie terapeuty będzie pomocne, nawet jeśli nie wykazujesz objawów choroby, ale jedno z Twoich rodziców cierpiało z jej powodu. Uzależnienia wpływają bowiem na wszystkich członków rodziny chorego, w szczególności partnera oraz dzieci. Trudne przeżycia z dzieciństwa mogą przyczynić się do wystąpienia problemów emocjonalnych w dorosłym życiu. Aby temu zapobiec, warto dołączyć do grupy wsparcia dla rodzin osób uzależnionych.
Źródła:
1. Samochowiec J. Czynniki genetyczne w uzależnieniu alkoholowym. Neuropsychiatria i Neuropsychologia 2007; 2, 2: 54–56
