W świecie, w którym firmy farmaceutyczne bombardują konsumentów reklamami leków, które leczą wszystko – od lęków po ADHD, łatwo jest uznać pigułkę za sposób na wszystko. Badania skuteczności najczęściej przepisywanych leków pokazują, że leki te mogą złagodzić objawy u osób z ciężką depresją. Nie jesteśmy jednak informowani, o wynikach badań sponsorowanych przez firmy farmaceutyczne, które nie wykazują pozytywnego wpływu leków.
To, czego możesz nie wiedzieć, to że leki te nie są skuteczne w przypadku umiarkowanych lub łagodnych objawów depresji. Co gorsza, ich skutki uboczne i interakcje z innymi lekami mogą pogarszać objawy psychiczne i powodować poważne problemy zdrowotne.
Szacunki skuteczności psychoterapii oparte na setkach badań empirycznych wskazują, że działa ona w przybliżeniu w 75-80% przypadków. Psychoterapia jest tańsza niż leki na receptę, szczególnie jeśli weźmie się pod ich długotrwały wpływ.
Aby być skutecznym, psychoterapia musi być świadczona w sposób, który spełnia szereg dobrze określonych kryteriów. Sumując setki badań, psycholog Bruce Wampold na sympozjum Amerykańskiego Towarzystwa Psychologicznego przedstawił najważniejsze cechy dobrego psychoterapeuty.
1. Posiadanie zaawansowanego zestawu umiejętności interpersonalnych. Skuteczni psychoterapeuci są w stanie dobrze się wyrazić. Są wnikliwi w wyczuciu tego, co myślą i czują inni ludzie. W odniesieniu do swoich klientów okazują ciepło i akceptację, empatię i skupienie na innych, a nie na sobie.
Co to oznacza dla Ciebie: czy mówisz o tym, czego doświadczasz, czy twój terapeuta wydaje się być zainteresowany poznaniem Twoich uczuć? Czy psychoterapeuta komunikuje się z tobą w języku, który rozumiesz? Czy twój terapeuta mówi o tobie, a nie o sobie?
2. Dar przekonania, że możesz zaufać psychoterapeucie. Ludzie decydują, czy mogą zaufać komuś w ciągu 50 milisekund od ich spotkania. Klienci skutecznych psychoterapeutów uważają, że ich terapeuci będą pomocni, ponieważ terapeuta komunikuje się zarówno werbalnie, jak i niewerbalnie, że jest kimś, komu klient może zaufać.
Co to oznacza dla Ciebie: co mówią Ci twoje wewnętrzne wibracje, kiedy po raz pierwszy spotykasz tę osobę? Czy to ktoś, kto pozwala ci poczuć, że możesz mieć dobrą relację i że twoje zaufanie nie zostanie nadwyrężone? Prawdą jest, że kodeks etyczny psychologów zawiera zastrzeżenie, że ujawnianie nielegalnych lub niebezpiecznych intencji musi być zgłaszane władzom, takim jak policja lub agencje opieki społecznej. Jednak nawet to wymaganie może pomóc ci poczuć, że możesz zaufać psychoterapeucie, ponieważ wiesz, że ty i inni, na których wam zależy, będą chronieni.
3. Gotowość do zawarcia sojuszu z Tobą. Jednym z najsolidniejszych prognostyków dobrego wyniku terapeutycznego jest poczucie, że terapeuta współpracuje z klientem. Jest to znane jako przymierze terapeutyczne. Skuteczni terapeuci są w stanie tworzyć te sojusze z wieloma typami pacjentów.
Co to oznacza dla Ciebie: Czy masz poczucie, że twój terapeuta jest zainteresowany pobudzeniem Cię do działania, ustalając cele, na które oboje się zgadzacie? Chociaż terapeuta jest oczywiście ekspertem, czy uważasz, że terapeuta dba o twoje cele w terapii i jest gotów współpracować z Tobą, aby wyznaczyć cele, na które oboje się zgadzacie?
4. Zdolność do wyjaśnienia objawów i dostosowania tego wyjaśnienia do zmieniających się okoliczności. Klienci chcą wiedzieć, dlaczego doświadczają swoich objawów, nawet jeśli nie po raz pierwszy szukają terapii. Skuteczni terapeuci dostarczają wyjaśnień, które klienci mogą zrozumieć, ale są również skłonni do zmiany w zależności od sposobu, w jaki rozwija się leczenie.
Co to oznacza dla Ciebie: Czy rozumiesz, co terapeuta mówi o możliwych przyczynach twoich objawów? Wyjaśnienie nie musi być (i prawdopodobnie nie powinno być) „naukowe”; powinno to być wyjaśnienie oparte na twoim własnym odczuciu, kim jesteś i dlaczego czujesz się tak, jak się czujesz. Powinieneś również czuć, że terapeuta jest chętny do bycia elastycznym, jeśli zmieni się sytuacja lub pojawią się nowe informacje o twoich objawach w trakcie leczenia.
5. Zobowiązanie do opracowania spójnego i akceptowalnego planu leczenia. Skuteczni terapeuci przeprowadzają ocenę bardzo wcześnie w leczeniu. Po tej ocenie powinni opracować plan leczenia i podzielić się z Tobą planem leczenia.
Co to oznacza dla Ciebie: Czy twój terapeuta dzieli się z tobą swoimi planami na temat tego, jakiego rodzaju terapię otrzymasz? Nie powinieneś mieć wątpliwości, co się dzieje lub dlaczego. Jeśli nie wiesz, jaki jest plan leczenia, ryzykujesz, że nie zastosujesz się do zaleceń terapeuty, ponieważ nie będziesz wiedział, dlaczego są one ważne.
6. Przekazywanie pewności co do przebiegu terapii. Skuteczny terapeuta utrzymuje klientów w terapii, przekazując klientom poczucie, że terapia będzie opłacalna. Terapeuci ci pozwalają swoim klientom czuć się bezpiecznie, wiedząc, że terapeuci wiedzą, co robią i dlaczego.
Co to oznacza dla Ciebie: Jeśli czujesz, że twój terapeuta ma kontrolę w trakcie terapii – będziesz w stanie zrobić postęp. Niepewność, czy terapeuci wiedzą, co robią, może podważyć przebieg leczenia. Oczywiście, jeśli nie jesteś zadowolony z tego, jak postępuje terapia, powinieneś być w stanie to poruszyć. Jednak dobry terapeuta sprawia, że czujesz, że jesteś w „dobrych rękach”.
7. Dbałość o postęp terapii i komunikowanie tego zainteresowania klientowi. Dobrzy terapeuci są zainteresowani odkryciem, jak ich klienci reagują na leczenie. Pokazują, że chcą, aby ich klienci czynili postępy.
Co to oznacza dla Ciebie: Wiesz, że twój terapeuta jest skuteczny, gdy sprawdza, co myślisz na temat leczenia. Nie oznacza to, że musisz pokazywać postępy na każdej sesji, ale oznacza to, że twój terapeuta okazuje troskę o ciebie.
8. Elastyczność w dostosowaniu leczenia do specyfiki konkretnego klienta. Dobry terapeuta nie przestrzega sztywnego harmonogramu leczenia. Badania nad psychoterapią w przekonujący sposób wykazały, że niektóre metody leczenia są lepsze niż inne w przypadku określonych zaburzeń psychicznych. Jednak terapeuta musi być gotów dostosować się do szczególnych cech klienta.
Co to oznacza dla Ciebie: Jeśli uważasz, że terapeuta przestrzega określonych zasad i nie reaguje na twoje konkretne obawy, ważne jest, aby wyrazić te uczucia. Bądź konkretny co do tego, co działa i co nie działa dla ciebie. W niektórych przypadkach twój dyskomfort może być związany z fazą leczenia, w której się znajdujesz. Niemniej jednak ważne jest, aby Twoja opinia była wyrażona.
9. Nadzieja i optymizm co do twoich szans na poprawę. Nadzieja to wspaniały motywator. Uczucie, że coś się uda, ma wielkie znaczenie dla powodzenia terapii. Skuteczni terapeuci wiedzą, jak osiągnąć równowagę między realizmem a nadzieją.
Co to oznacza dla Ciebie: dobry terapeuta zainspiruje cię do myślenia, że możesz być lepszy. Z własnych doświadczeń, możesz już wiedzieć, że twoje objawy mogą powrócić. Mimo to lepiej jest podchodzić do terapii z optymizmem niż z pesymizmem i jeśli twój terapeuta zainspiruje cię do poczucia nadziei, skorzystasz bardziej na leczeniu.
10. Wrażliwość na tło kulturowe. Obejmuje to okazywanie szacunku dla twojego pochodzenia i bycie świadomym postaw w swojej kulturze lub społeczności wobec, na przykład, relacji rodzinnych, praktyk religijnych i odpowiedniego zachowania.
Co to oznacza dla Ciebie: bez wątpienia skuteczny terapeuta nie robi obraźliwych komentarzy na temat płci, rasy, pochodzenia etnicznego, orientacji seksualnej, religii lub pochodzenia kulturowego. Jednak terapeuci mogą nie być świadomi konkretnych zakazów lub tradycji, które są ważną częścią twojego życia. Jeśli tak się stanie, wyjaśnij, dlaczego tak się dzieje. Możliwe, że terapeuta po prostu nie jest świadomy tej sytuacji i doceni zdobycie tej wiedzy.
11. Posiadanie wglądu w siebie. Skuteczny terapeuta jest samoświadomy i jest w stanie oddzielić własne problemy od problemów klientów. Freud ukuł termin „przeciwprzeniesienie” w odniesieniu do przypadków, w których problemy wyrażone przez klienta prowadzą do emocjonalnych reakcji terapeuty. Ważne jest, aby terapeuci byli w stanie zidentyfikować i zarządzać swoimi reakcjami na problemy, które przedstawiają ich klienci.
Co to oznacza dla ciebie: jeśli zauważysz, że twój terapeuta porusza swoje własne problemy, kiedy mówisz o swoich problemach, zasygnalizuj to.
12. Opieranie się na najlepszych dowodach badawczych. Terapeuci działający zgodnie z wytycznymi pozostają na bieżąco z najnowszymi osiągnięciami w psychologii klinicznej, szczególnie w swoich dziedzinach wiedzy. Idealnie, terapeuci zmieniają swoje metody leczenia, aby być zgodnymi z najnowszą wiedzą.
Co to oznacza dla Ciebie: Istnieje wiele źródeł informacji dostępnych klientom, aby ocenić leczenie, które otrzymują. Chociaż zazwyczaj nie jest wskazane, aby klienci nalegali, aby ich terapeuci wypróbowali nowe i niesprawdzone metody, o których czytają o Internecie, nadal dobrym pomysłem jest sprawdzanie renomowanych stron internetowych, aby upewnić się, że otrzymujesz najnowsze, sprawdzone empirycznie zabiegi i zapytaj o nie swojego terapeuty.
13. Zaangażowanie w kształcenie ustawiczne i edukację. Licencjonowani specjaliści od zdrowia psychicznego muszą uczestniczyć w kształceniu ustawicznym, aby utrzymać swoje kwalifikacje. Zgodnie z prawem są oni zobowiązani do poszukiwania i ukończenia tego szkolenia.
Co to oznacza dla ciebie: tak długo, jak twój terapeuta ma aktualną licencję, możesz być pewien, że zdobywa odpowiednie doświadczenia edukacyjne i szkoleniowe.
Podsumowując:
Wynik terapii zależy od wielu czynników, ale naukowcy zajmujący się psychoterapią mają dowody na to, że opisane cechy terapeuty odgrywają kluczową rolę w zwiększeniu szans na pomyślny wynik. Terapia może występować w wielu sytuacjach, od poradnictwa małżeńskiego po pomoc dla pracowników. Każdy terapeuta może nie spełnić części z kryteriów, ale dopóki jesteś świadomy ich wszystkich, możesz zdecydować, czy Ty lub twoja ukochana osoba otrzyma najlepsze możliwe leczenie.
