Jak być wspierającym rodzicem podczas realizowania nauczania w domu w czasie epidemii koronawirusa

Od 25 marca 2020 roku wszystkie szkoły w Polsce mają obowiązek prowadzenia zdalnego nauczania. W tej chwili nauka zdalna jest więc już obowiązkowa. Z samodzielną nauką w domu muszą zmierzyć się uczniowie i ich rodzice. Niestety obecnie wcale nie rzadko problemem dla rodziców i ich dzieci jest nadmiar lekcji zadawanych przez nauczycieli, problemy z samodzielnym przyswojeniem przez dzieci wielkich partii materiału czy brak odpowiedniego sprzętu. Nauczyciel powinien rozsądne zarządzać materiałem, który dziecko ma opanować. Rodzicu – spokojnie, ale rzeczowo i otwarcie o wszystkich problemach i swoich wątpliwościach rozmawiaj z nauczycielami. Tylko jasna i rzeczowa komunikacja pozwoli uniknąć niepotrzebnych emocji, kumulowania wzajemnych pretensji i często możliwych od uniknięcia błędów. Utrata wzajemnego szacunku i autorytetu może się okazać trudna do odzyskania po wznowieniu nauczania na terenie szkoły. Obecnie nie ma wypracowanych zasad, które określałyby, ile zadań ma otrzymywać uczeń dziennie, jak je oceniać, jak będzie wyglądało promowanie dzieci do następnej klasy. Jak zatem poukładać swoim dzieciom i sobie rzeczywistość? W tej kryzysowej sytuacji rodzicielska miłość, cierpliwość, mądrość oraz znajomość potrzeb i możliwości własnego dziecka są najlepszymi pomocnikami. Niezbędne jest, by w zalewie informacji działaniom swoim i dziecka nadać sens i strukturę.
Rodzicu:
1. Warto pamiętać, że u podstaw efektywnej nauki leży pewność siebie, czyli przekonanie, że jesteśmy się w stanie nauczyć czegoś nowego – nie załamuj więc rąk, pozytywne nastawienie rodzica łatwo przejdzie na dziecko.
2. Trzymaj się rutyny – wszystkim w domu będzie łatwiej, gdy stworzony zostanie (przy aktywnym współudziale starszych dzieci) harmonogram, który obejmować będzie czas na naukę (późne godziny wieczorne to nie czas na naukę), godziny posiłków (najlepiej regularne, spożywane w spokojnej atmosferze rodzinnej), zabawę, rozmowy i czas wolny od tzw. technologii. Przy jego tworzeniu niezbędne jest uwzględnianie potrzeb innych członków rodziny i być może narzuconego przez szkołę systemu zdalnego nauczania.
3. Ucz dzieci zarządzania sobą, co oznacza zorganizowanie czasu, przestrzeni i narzędzi, które pozwalają na skuteczną naukę.
4. W przypadku starszych dzieci nie dawaj się zbywać uspokajającymi komunikatami od swego dziecka (np. „nie mam nic zadane”, „wszystko było proste, już dawno zrobiłem”). Śledź stronę szkoły Twojego dziecka lub forum wymiany informacji nauczyciela z dziećmi.
5. Pomóż dziecku opracować system utrwalania wiedzy i umiejętności.
6. Nie bój się przyznać, że nie potrafisz czegoś dziecku wytłumaczyć – przecież nie jesteś nauczycielem. Określ formę kontaktu czy konsultacji z nauczycielami. Korzystaj z tych możliwości z umiarem, przestrzegając jasno określonych i wcześniej ustalonych zasad i granic – nauczyciel to też człowiek ze swoimi problemami i potrzebami oraz często dużym stresem wynikającym z konieczności zorganizowania zdalnego nauczania, bo nie jest łatwo stać się mistrzem e-learningu.
7. Obecna sytuacja (np. w domu jest rodzic pracujący zdalnie) nie może stać się pretekstem do zwolnienia dzieci z ich obowiązków wykonywanych na rzecz domu, np. odkurzania, obierania ziemniaków itp. Warto pamiętać o zasadzie – najpierw obowiązki, a potem przyjemności i czas wolny. Jeśli do tej pory dzieci robiły co chciały i kiedy chciały, warto wykorzystać wspólną obecność w domu do określenia jasnych, dostosowanych do wieku dzieci zasad i granic (np. pora kładzenia się do łóżka) oraz konsekwentnego ich przestrzegania.
8. W pogoni za wiedzą czy wspieraniem dziecka w opanowywaniu programu nauczania oraz realizacji prac domowych nie zmuszaj siebie Rodzicu do nadmiernej aktywności, a tym bardziej nie zarzucaj dziecka koniecznością korzystania z wielu różnych źródeł informacji (platform, stron internetowych itp.) Najczęściej wystarczające będzie to co podsyła nauczyciel.
9. Bierz pod uwagę możliwości własnego dziecka, nie dąż do zawsze perfekcyjnego wykonywania zadań szkolnych; bierz pod uwagę różne ograniczenia i problemy własnego dziecka (np. mniejszą sprawność manualną, podatność na zmęczenie, dysgraficzne pismo, trudności z koncentracją uwagi, słabszą pamięć). Okazuj dziecku swoje zadowolenie z podejmowanego przez nie wysiłku, doceniaj starania, zaangażowanie; przyznawaj prawo do uczenia się na własnych błędach.
10. Wspieraj samodzielność dziecka – nie proponuj nadmiernej pomocy, nie wyręczaj dziecka, nie poprawiaj bez końca jego pracy! Daj dziecku prawo do odczuwania satysfakcji z samodzielnie wykonanego zadania.
11. Okazuj dziecku cierpliwość; nie wywieraj na nie presji czasowej; lepiej niech pracuje wolniej a starannie niż szybko i byle jak czy niesamodzielnie.
12. Zadbaj o odpowiednie warunki do nauki – włączone radio, telewizor, rozmowy dorosłych czy głośna zabawa młodszego rodzeństwa będą utrudniać dziecku skupienie się na własnej pracy, sprzyjać będą popełnianiu różnego rodzaju błędów, wywoływać frustrację czy gniewne reakcje.
13. Dziecko potrzebuje kontaktu z rówieśnikami, co umożliwiają różne media elektroniczne, jednak obowiązkiem Rodzica jest kontrolowanie, co dziecko robi w sieci oraz wymaganie, by przestrzegało netykiety. Zawsze, nawet dla starszych dzieci, dostęp do Internetu powinien być ograniczony.
14. Pozwól dziecku odczuwać emocje; okazuj swemu dziecku zrozumienie dla jego smutku i złości, zdenerwowania czy lęku – bądź empatyczny. W mediach krąży wiele nieprawdziwych informacji na temat koronawirusa. Ogranicz dziecku możliwość oglądania wiadomości czy czytania informacji w Internecie na temat koronawirusa. Dzieci mogą źle interpretować to, co słyszą i mogą się bać czegoś, czego nie rozumieją. Sprawdź, co usłyszało Twoje dziecko lub co uważa, za prawdę; zawsze dementuj nieprawdę. W czasie epidemii nie udawaj, że nic się nie dzieje. Odpowiedz na pytania i podziel się faktami w sposób odpowiedni do wieku dziecka. Zapewnij swoje dziecko, że jest bezpieczne. Warto przypomnieć dzieciom, że są rzeczy, które możemy zrobić, aby zapewnić bezpieczeństwo sobie i swoim najbliższym: często myć ręce, nie dotykać twarzy i zostać w domu.
15. Bądź dla swojego dziecka wzorem do naśladowania; rób przerwy w swojej pracy, odpowiednio dużo śpij, ćwicz i odżywiaj się prawidłowo. Zachęć je do czytania, grania w gry planszowe i inne zabawy, nie pozwól by siedziały cały czas przed telewizorem lub w Internecie.
16. Kontroluj swoje zachowanie – lęk i obawy rodzica łatwo mogą przejmować dzieci, co może burzyć ich poczucie bezpieczeństwa. Jeśli sam odczuwasz bezradność, silny lęk nie bój się prosić o pomoc specjalistów, np. psychologa.